Miraculum Melanii, episcopi Rhedonensis in Gallia
§1) Moris est christianorum, Dominicos dies, ob Dominicae resurrectionis honorem, ubique venerantium, Sabbatorum diebus laborum sudores, corporumque fatigationes, balneorum aquis lavando frequentius recreare, sordidas lotis vestibus mutare, ut terrenam caelestis Regis curiam, praesentem videlicet ecclesiam, mundiores ut corde sic corpore valeant intrare. Qua ex consuetudine oppidanus quidam Rhedonis ad meridiem domum habens, super fluvium Vicenoniam, die quadam Sabbati, vigilia videlicet Dominicae nativitatis, balneum antelucanus propter multum dieculae impedimentum ingressus, filium, quem habebat unicum, magis pie quam honeste iubet sibi, ut secum balnearet, afferri: parent iussi clientes, patri balneanti filium inter ulnas imponentes. Balneat itaque pater, deosculans et blandiens, condelectansque tam sibi quam filio. Tandem igitur pater ille, signo apud parochialem Sancti Petri ecclesiam sonante, balneo egrediens puerum dimittit in aqua diutius hac illacque proludentem.
§2) Sed dum mater cum famulis patri aliquamdiu obsequerentur, puerum in aqua remansisse solum obliviscuntur. Qui dum ibidem pueriliter ageretur, humani generis inimico insidiante ipsis in aquis, delectationibus praeparatis—proh dolor!—enecatur. Demum autem audito in ecclesia divino diei praesentis officio, iam decurso aliquot horarum spatio, pietate praemonita, quaerit mater de filio, quo exiverit e balneo. Quaeritur horsum, quaeritur et illorsum; sed non iuvenitur aliquorsum, quia quaeritur non ubi est, sed aliorsum. Tota igitur die transacta, sed et festivae noctis parte non modica, cum e cuppa balneum eiiceretur, puer sub aqua iamdudum exanimis invenitur. Conclamat familia, lacrimatur, lamentatur, suspiriis ab imo agitatur: quibus mater subagnitis clamoribus, crine sparso, vultu lacrimis et rubore suffuso, pectore pugnis tuso, fletu materno beati Melanii, nam in eius monasterio ea hora sonabatur ad nocturnos, auxilium invocando, se miseram ingeminans, accurrit. Ut vero puerum, immo pueri corpus aquis eductum et exanime comperit, voce compressa in faucibus, stuporis ac doloris immanitate membris rigentibus, mortuae similis, consternata collabitur. Quae manibus praesentium excepta, spiritu tandem redeunte, quasi de gravi somno experrecta, ut quid egerit breviter referatur, quod femina, quod mater unici morte filii sic orbata, conquerens vociferatur. Cumque famuli cum vicinia noctem circa defuncti corpus, ut moris est, vigilarent, illa doloris magnitudine superata, et quasi malignorum furiis exagitata, furtim se a turba seduxit, properans se immersum vicino Vicenoniae flumini, quasi quae filio superesse non vellet exanimi.
§3) Quo comperto, cum a prudentioribus domum esset reducta, et usque in crastinum a suis custodita, Deo, ut proxime patuit, disponente, classicum in monasterio Beati Melanii ad missam audivit Dominicam. Tum illa ad se reversa, et ad praedicti sancti subsidium, et per eius ad divinum conversa, “Redde mihi,” inquit, “o sanctissime Melani, redde mihi filium meum sanctissimis precibus tuis pro eius resuscitatione fusis ad Deum.” Et ad suos, “Permittite,” ait, “o consolatores piissimi, permittite, quaeso, ut defuncti corpus filii mei ad ecclesiam Beati deferam Melanii: credo enim eius sanctis orationibus Deum meis subvenire doloribus.” Illis autem quasi divinitus commonitis, fideliter petenti non obviantibus, defunctum suum usque ad praedicti confessoris monasterium, turba multa comitante perlatum, ante sanctum altare, nullo sibi obsistente, immo admiranter turba eam inspectante, Triscando abbate, ut moris est, missam celebrante, deposuit. Ubi cum ipsa divitius beati Melanii auxilium vocibus lacrimosis devotissime super mortui precaretur revocatione, devotissime etiam cunctis adstantibus, cum ipsa pro eodem rogantibus—quis enim fidelium hoc intuens desisteret a precibus?—preces eorum precibus sancti ad aures pietatis divinae perlatis, et efficaciter susceptis, mortuus reviviscit, matrem vocans recognoscit, allatum sibi potum ac cibum sumit, matri redditur incolumis, cunctis qui aderant cernentibus, et pro eo in sublime Deum et sancti merita apud Deum potentia laudantibus.
§4) Haec per eos audivimus, qui rei gestae praesenter affuerunt, qui et ipsi tunc eiusdem monasterii existentes monachi puerum exanimem delatum per merita beati Melanii viventem remeare viderunt.